AI “ảo giác” ít hơn con người? Tuyên bố gây tranh cãi từ CEO Anthropic
Mới đây, Dario Amodei – CEO của Anthropic – đã gây chú ý khi tuyên bố rằng các mô hình AI “ảo giác” (hallucinate) ít hơn so với con người. Phát biểu này ngay lập tức trở thành tâm điểm tranh luận trong cộng đồng công nghệ, đặt ra câu hỏi về độ tin cậy của AI và cách chúng ta đánh giá trí thông minh nhân tạo. Bài viết sẽ phân tích sâu hơn về tuyên bố này và những hệ lụy tiềm ẩn.
Hiểu đúng về “ảo giác” trong AI và con người
Thuật ngữ “ảo giác” trong AI dùng để chỉ việc mô hình đưa ra thông tin sai lệch hoặc không có cơ sở, thường do hạn chế trong dữ liệu huấn luyện hoặc thuật toán. Tuy nhiên, ở con người, hiện tượng này phức tạp hơn nhiều, liên quan đến nhận thức, trí nhớ và thậm chí là yếu tố tâm lý. Amodei lập luận rằng trong nhiều tình huống, AI có thể đưa ra kết luận chính xác hơn nhờ khả năng xử lý lượng dữ liệu khổng lồ mà con người không thể.
Một số chuyên gia phản biện rằng so sánh này là khập khiễng vì bản chất “ảo giác” ở hai đối tượng hoàn toàn khác nhau. Trong khi AI có thể tạo ra sự kiện không tồn tại, con người thường bị ảnh hưởng bởi thành kiến cá nhân hoặc thông tin không đầy đủ. Điều này đặt ra thách thức trong việc đánh giá khách quan mức độ đáng tin cậy giữa hai bên.
Tương lai của AI đáng tin cậy và bài toán đạo đức
Tuyên bố của Amodei không đơn thuần là so sánh kỹ thuật mà còn hàm ý về hướng phát triển AI tại Anthropic – tập trung vào tính minh bạch và an toàn. Claude – mô hình AI của hãng – được quảng cáo là ít “ảo giác” nhờ cơ chế kiểm soát chặt chẽ. Điều này phản ánh xu hướng chung trong ngành khi ngày càng nhiều công ty coi độ tin cậy là yếu tố cạnh tranh.
Tuy nhiên, vấn đề đạo đức nảy sinh khi đặt niềm tin quá mức vào AI. Lịch sử đã chứng kiến nhiều trường hợp hệ thống AI đưa ra quyết định phân biệt đối xử hoặc gây hại do lỗi thuật toán. Các chuyên gia cảnh báo rằng dù AI có thể ít “ảo giác” hơn trong một số tình huống cụ thể, việc sử dụng chúng vẫn cần cơ chế giám sát của con người để tránh hậu quả khôn lường.
Tuyên bố từ CEO Anthropic đã mở ra cuộc thảo luận sâu rộng về bản chất của trí thông minh và độ tin cậy trong kỷ nguyên AI. Dù công nghệ có tiến bộ đến đâu, mối quan hệ giữa con người và máy móc vẫn cần được cân bằng để đảm bảo AI trở thành công cụ hỗ trợ đắc lực thay vì nguồn gốc của những rủi ro mới. Bài toán đặt ra không phải là ai vượt trội hơn ai, mà là cách hai bên có thể bổ sung cho nhau một cách hiệu quả nhất.
